Gister moest ik naar het UWV en uiteraard ging mijn moeder met mij mee. Mijn contract van de Albert Heijn loopt deze maand af en ik zit in een traject van het UWV omdat ik in de ziektewet zit.
Het is erg jammer dat het weer is misgelopen op mijn werk. Ik had een super fijne baas die mij helemaal begreep en me hielp wanneer het slecht ging. Jammer dat hij weg ging en de rest me niet wilde begrijpen/helpen. Hopelijk vind ik snel weer een baan met zo’n fijne baas.
Ik zag erg op tegen het gesprek met iemand van het UWV. Ik vind het heel moeilijk om te communiceren met iemand. Ik weet ook van te voren niet wat ik kan verwachten en in wat voor situatie ik terecht kom. Waar moet ik zitten? Wat voor iemand krijg ik tegenover me? Is het stil of rumoerig in de kamer? Weet de persoon tegenover mij wat er met me aan de hand is?
Allemaal vragen die bij mij naar boven komen als ik zo’n gesprek heb.
Ik vind het bijvoorbeeld niet fijn om dicht langs een vreemde te moeten zitten. Ook zit ik het liefst ergens met mijn rug naar toe zodat ik niet kan worden afgeleid door andere dingen.
Ik weet van te voren dat mijn moeder het woord voor me doet maar telkens opnieuw baal ik na zo’n gesprek dat er bijna weer geen woord uit mijn mond is gekomen.
Ik heb me verdiept in het feit waarom ik het zo moeilijk vind om vragen te beantwoorden die gesteld kunnen worden in een gesprek. Je zou zeggen: geef gewoon antwoord op de vragen die ze stellen. Maar zo makkelijk is dat voor iemand met autisme helaas niet. Ik wil kunnen nadenken over zo’n vraag en daar heb ik de tijd niet voor in het echt. En van binnen weet ik vaak wel wat ik wil of moet zeggen op zo’n vraag maar dan komen de woorden niet uit mijn mond. Gewoon puur omdat ik bang ben dat ik het verkeerde zeg en dus geen antwoord durf te geven.
Je hebt open en gesloten vragen. Maar ook nog eens meerkeuzevragen. En van te voren weet je nooit wat voor vraag iemand stelt.
Bij open vragen zijn er meer antwoorden mogelijk, daardoor raak ik in paniek. Ik kan niet zo snel een goed antwoord erop verzinnen. De vraag wordt gesteld zonder uitleg en de ander verwacht natuurlijk meteen een reactie. Ik spring dan op slot en kan niks zeggen.
Bij een gesloten vraag voel ik me al wat fijner. Ik kan dan alleen met ja of nee antwoorden. En in mijn geval zeg ik ook vaak: weet ik niet. Omdat ik denk dat ik het verkeerde antwoord geef.
En dan de meerkeuzevragen. Dit is het ergste voor mij. Het lijkt dan namelijk in eerste instantie een open vraag maar doordat ik ergens voor moet kiezen toch ook deels een gesloten vraag. En als ik iets niet kan door mijn onzekerheid is het keuzes maken.
Wat ik ook vreselijk vind zijn stiltes. Ik voel me dan zo diep ongelukkig en schaam me dood. Ik krijg het dan meteen erg benauwd en ga richting een paniekaanval. Ik weet dat mijn moeder dan wel begint met praten waardoor dat gevoel weer wat minder word.
Het liefst loop ik op zulke momenten gewoon weg maar dat durf ik natuurlijk ook weer niet.
Ik zet dan in zo’n geval mijn gebeitelde glimlach op zodat de persoon tegenover me niet vermoed dat ik me zo ellendig voel. Ook ga ik wel eens staren waardoor ik erg ongeïnteresseerd of boos lijk. Dat geeft een totaal andere indruk dan dat ik me op dat moment voel, het enige wat ik op zo’n moment voel is pure ellende. Door het staren kan ik een beetje mijn gedachte verzetten en weer tot mezelf komen.
Een aantal tips voor mensen die een gesprek aangaan met iemand met autisme is toch wel dat je korte vragen moet stellen, korte zinnen gebruiken, duidelijk praten, over één onderwerp tegelijkertijd en geef degene de tijd om rustig te kunnen antwoorden.
Sommige blijven zo’n lange vragen stellen of verhalen vertellen waardoor ik snel afgeleid ben en al niet meer weet wat er in het begin is verteld.
Voor mij telt ook de gezichtsuitdrukking van iemand. Als iemand lacht en vriendelijk kijkt/praat voel ik me al iets meer op mijn gemak dan wanneer iemand stug en serieus kijkt. Als iemand zo serieus kijkt ben ik al meteen bang dat ik iets verkeerds heb gezegd of dat diegene mij walgelijk vind. Als ik daar over nadenk blokkeer ik.
Helaas zal ik nog een aantal van zulke gesprekken moeten voeren voordat duidelijk is hoe of wat. Er zijn nog een bepaalde dingen onzeker waar ik me alweer druk over maak. Het is bijvoorbeeld nog niet zeker of ik wel een uitkering krijg. En hoeveel ik in de toekomst moet gaan werken. Ik wil dolgraag 40 uur werken maar het lukt me niet. Ik ben wel bang dat ze me dit gaan verplichten omdat ik er ‘normaal’ uitzie en ze in zo’n gesprek niet in mijn hoofd kunnen kijken. Ook hoop ik dat ze mij niet naar een werkplaats laten gaan waar ik me weer diep ongelukkig voel.
Laten we hopen op het beste.

Klinkt deels herkenbaar. Zelf heb ik ook met het UWV te maken gehad. Alhoewel ik de eerste keer eigenwijs alleen gegaan ben heb ik bij de herbeoordeling mijn partner meegenomen. Zelf ben ik met mijn buddy maatje meegeweest naar het UWV en bij dat gesprek viel me pas op hoe onbegripvol een keuringsarts van het UWV kan zijn. Ik hoop voor je dat ze bij jou wel begripvol zijn. Ik duim in ieder geval voor je!
Groetjes Annika
Ja heel lastig lijkt me. Fijn dat je moeder altijd tijd maakt voor bijvoorbeeld een gesprek bij het UWV!
Weer goed verwoord Mayke.
Wat vervelend zeg, dat je weer met een leidinggevende (en anderen) te maken kreeg die nul begrip tonen. En dan zeggen ze dat mensen met autisme geen empathie/inlevingsvermogen hebben :’)
De strijd met het UWV en vooral het stukje over het beantwoorden van vragen komt me heel bekend voor.
Als je nog een begeleider hebt, zou ik die (én je moeder) meenemen naar een volgend gesprek of zelf om een gesprek vragen. In mijn ervaring word je serieuzer genomen als je benoemt dat je begeleiders/psychologen ed hebt en dat je ze kunt meenemen. De artsen weten namelijk dat die mensen de regels en procedures goed kennen. Dan kunnen ze je dus niet zomaar belazeren of afwimpelen.
Misschien demonstratief je eigen boek meenemen? Dat ze die maar eens lezen voordat ze een oordeel vellen.